Η εκλογική αρχή της Βενεζουέλας ανέστειλε το δημοψήφισμα ανάκλησης του πρόεδρου Νικολάς Μαδούρο, επικαλούμενη εντολή του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας σχετικά με τους ισχυρισμούς για απάτη εκ μέρους της αντιπολίτευσης της δεξιάς κατά τη διάρκεια της αρχικής συλλογής υπογραφών.
Το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο, γνωστό με το ισπανικό αρκτικόλεξο CNE, διευκρινίζει ότι η χρονοβόρα διαδικασία ανάκλησης δεν μπορεί να συνεχιστεί και το επόμενο στάδιο στη διαδικασία του δημοψηφίσματος – η συλλογή των 4.000.000 υπογραφών που θα οδηγήσουν σε ψηφοφορία-ακυρώνεται.
Πολλές πολιτείες έχουν πλέον ακυρώσει τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης αφού η αντιπολίτευση υπέβαλε μια μεγάλη ποσότητα μη έγκυρων υπογραφών.
Από τις 1.957.779 υπογραφές που υποβλήθηκαν κατά την πρώτη φάση, πάνω από το τριάντα τοις εκατό – ή 605.727- είχε παρατυπίες, συμπεριλαμβανομένων και υπογραφών από πάνω από 10.000 αποθανόντες.
Η υποβολή ψευδών υπογραφών είναι ένα σημαντικό αδίκημα και η συνέχιση της διαδικασίας ανάκλησης υπό αυτές τις συνθήκες θα μπορούσε να υπονομεύσει την αξιοπιστία ολόκληρου του εκλογικού συστήματος της Βενεζουέλας.
Η δεξιά αντιπολίτευση της χώρας ανταποκρίθηκε στην αναστολή της διαδικασίας του δημοψηφίσματος ανάκλησης με έμμεσες εκκλήσεις για στρατιωτικό πραξικόπημα.
Ωστόσο, κυβερνητικοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ήδη από τον Ιούνιο ότι ο τεράστιος αριθμός των παρατυπιών θα μπορούσε να καταστρέψει τη διαδικασία ανάκλησης.
«Είναι πολύ σοβαρό το γεγονός ότι αυτοί οι πολιτικοί της δεξιάς υπέβαλαν και πάλι στην εκλογική αρχή ένα πακέτο με 600.000 πλαστές, ψεύτικες υπογραφές. Οι υποστηρικτές του δημοψηφίσματος δήλωσαν ότι διενέργησαν έλεγχο και δήλωσαν πως όλες οι υπογραφές που παρουσιάστηκαν ήταν αψεγάδιαστες», υποστήριξε ο πρόεδρος Μαδούρο τον Ιούνιο.
Παρ ‘όλα αυτά, η αντιπολίτευση σφυρίζει φάουλ και κάλεσε για διαδηλώσεις, υποστηρίζοντας ότι το Σύνταγμα έχει παραβιαστεί.
Σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, η αντιπολίτευση ανακοίνωσε ότι μια αντιπροσωπεία από την εθνοσυνέλευση θα ταξιδέψει στον Οργανισμό των Αμερικανικών Κρατών, ή ΟΑΚ, για να καταγγείλει την αναστολή του δημοψηφίσματος και να απαιτήσει ο ΟΑΚ να εφαρμόσει το Δημοκρατικό Χάρτη εναντίον της χώρας του.
Η αντιπολίτευση προσπαθεί να απεικονίσει τον εαυτό της ως αβοήθητο θύμα που έχει εξαπατηθεί από την σοσιαλιστική κυβέρνηση.
Ωστόσο, η αφήγηση της αντιπολίτευσης βρίσκεται σε αντίθεση με τα πραγματικά γεγονότα.
Η αντιπολίτευση γνώριζε καλά ότι θα υπάρξει εξονυχιστικός έλεγχος σε κάθε στάδιο του δημοψηφίσματος ανάκλησης.
Το MUD, όπως είναι γνωστή η αντιπολίτευση, υπέβαλε την αρχική αίτηση για δημοψήφισμα ανάκλησης στις 2 Μαΐου, πολλούς μήνες μετά αφού πήρε την θέση του στην Εθνοσυνέλευση έχοντας νικήσει στις βουλευτικές εκλογές τον Δεκέμβριο του 2015.
Η καθυστέρηση αυτή πλέον ευρέως αποδίδεται στην αλαζονεία της δεξιάς ηγεσίας της Εθνικής Συνέλευσης, οι οποίοι ξεθάρρεψαν νομίζοντας ότι η κοινοβουλευτική τους νίκη σήμαινε ότι ήταν και η κυρίαρχη πολιτική δύναμη.
Τον Ιανουάριο, η αντιπολίτευση καυχιόταν ότι θα έδιωχνε τον Μαδούρο εντός έξι μηνών και έκανε αρκετές, τελικά αντισυνταγματικές, απόπειρες για την επίτευξη του στόχου αυτού, όπως με το να μειώσει αναδρομικά τη θητεία του Μαδούρο.
Ο Henry Ramos Allup, επικεφαλής της Εθνικής Συνέλευσης, παραδέχθηκε σε συνέντευξή του τον Φεβρουάριο στην εφημερίδα El Tiempo της Κολομβίας ότι το σύνταγμα θέτει ψηλά τον πήχη για να διεξάγει την ανάκληση.
«Η ίδια (η ανάκληση) είναι δυσκίνητη. Αρκεί κανείς να διαβάσει το Σύνταγμα για να το διαπιστώσει. Πρόκειται για μια απατηλή πρόταση που φαίνεται πολύ ωραία, αλλά όταν ξεκινήσεις να βλέπεις τις λεπτομέρειες, θα δεις ότι είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί», δήλωσε ο Ramos Allup.
Μόνο μετά την εξάντληση άλλων προσπαθειών, η αντιπολίτευση επιτέλους διευθέτησε τις διαφορές της και αποφάσισε την έναρξη ενός δημοψηφίσματος ανάκλησης.
Η καθυστέρηση αυτή αποδείχθηκε δαπανηρή για την αντιπολίτευση, αφού σήμαινε ότι ήταν σχεδόν αδύνατο να πραγματοποιηθεί η ψηφοφορία ανάκληση φέτος.
Αυτό είναι σημαντικό, επειδή σύμφωνα με το σύνταγμα της Βενεζουέλας, αν ο Μαδούρο βρίσκεται στην εξουσία στην τέταρτη επέτειο της τετραετούς θητείας του-10 Ιανουαρίου, 2017, ο αντιπρόεδρος του θα εκτίσει το υπόλοιπο της πενταετούς θητείας του σε περίπτωση που οι ψηφοφόροι τον ανακαλέσουν.
Αυτό ήταν ένα γεγονός το οποίο η αντιπολίτευση γνώριζε πολύ καλά, δεδομένου ότι η ανάκληση που ξεκίνησαν κατά του Ούγκο Τσάβες το 2004, διήρκησε σχεδόν περίπου οκτώ μήνες.
Αν η διαδικασία είχε ξεκινήσει από την αντιπολίτευση τον Ιανουάριο του 2016, θα εξασφάλιζε πιθανότατα ότι η ψηφοφορία ανάκλησης θα πραγματοποιούταν το 2016.
Κατά την εξέταση της ψηφοφορίας ανάκλησης του προέδρου το 2004, ένα διάστημα οκτώ μηνών μεσολάβησε από τη στιγμή που η αντιπολίτευση υπέβαλλε τις υπογραφές στο τέλος του Νοεμβρίου του 2003 μέχρι την ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε στα μέσα Αυγούστου του 2004. Ο Τσάβες τελικά παρέμεινε στην εξουσία αφού η ανάκληση απορρίφθηκε και με μεγάλη απόκλιση.
Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι τα χρονοδιαγράμματα ήταν σφιχτά, η αντιπολίτευση έσπευσε τότε να συλλέξει υπογραφές κατά την πρώτη φάση.
Αυτή η βιασύνη πιστεύεται ότι είναι εν μέρει υπεύθυνη για τον υψηλό αριθμό ψεύτικων υπογραφών και είναι η ίδια που τώρα οδήγησε στην αναστολή της όλης διαδικασίας.
Τελικά, η αδυναμία να εκπληρώσει όλες τις προϋποθέσεις της διαδικασίας ανάκλησης είναι μια αποτυχία που βρίσκεται στους ώμους της αντιπολίτευσης της δεξιάς.
**********
¿Por qué Venezuela suspendió el referéndum revocatorio contra Maduro?
La autoridad electoral de Venezuela suspendió el referéndum para revocar al Presidente Nicolás Maduro, citando una orden del Tribunal Supremo del país en relación con las acusaciones de fraude por parte de la oposición de derecha durante la recolección inicial de firmas.
El Consejo Nacional Electoral, conocido por el acrónimo español CNE, especificó que el largo proceso de revocación no puede continuar y la siguiente fase en el proceso del referéndum – la recolección de 4 millones de firmas para activar la votación-se cancela.
Varios estados han anulado los resultados de la primera fase después de que la oposición había entregado una gran cantidad de firmas no válidas.
De las 1.957.779 firmas presentadas durante la primera fase, más de un treinta por ciento, -es decir, 605.727-tuvieron irregularidades, incluyendo firmas de más de 10.000 personas fallecidas.
La entrega de las firmas falsas es un delito mayor y permitiendo que la revocación proceda en esas circunstancias habría socavado la credibilidad de todo el sistema electoral venezolano.
La oposición de derecha del país respondió a la suspensión del proceso de referéndum revocatorio con llamamientos indirectos para un golpe militar.
Sin embargo, los funcionarios gubernamentales advirtieron ya en junio, que la enorme cantidad de irregularidades podría acarrear el fin para el proceso revocatorio.
“Es muy grave que estos políticos de derecha han presentado de nuevo a la autoridad electoral un paquete con 600.000 firmas falsas y fraudulentas. Los proponentes del referéndum revocatorio dijeron que llevaron a cabo una auditoría y declararon que todas las firmas presentadas estaban impecables”, dijo el Presidente Maduro en el mes de junio.
No obstante, la oposición dice que esto es mentira y convocó protestas callejeras, alegando que la Constitución ha sido violada.
En una conferencia de prensa el viernes, la oposición anunció que una delegación de la Asamblea viajará a la Organización de Estados Americanos, o OEA, para denunciar la suspensión del referéndum y exigirá que la OEA aplique la Carta Democrática contra su país.
La oposición se esfuerza por presentarse a sí mismos como víctimas indefensas que hayan sido frustrados por el Gobierno socialista.
Sin embargo, la narrativa de la oposición está en desacuerdo con los hechos ocurridos.
La oposición era muy consciente de que habría un intenso escrutinio en todas las etapas del referendo.
La MUD, como se conoce a la oposición, presentó su petición inicial para el referéndum el 2 de mayo, muchos meses después de que tomaran sus asientos en la Asamblea Nacional tras ganar las elecciones parlamentarias de diciembre de 2015.
Este retraso es ahora ampliamente atribuido a la arrogancia de los líderes de la derecha de la Asamblea Nacional, que exageró su papel pensando que su victoria parlamentaria significaba que ellos son ahora la fuerza política dominante.
En enero, la oposición presumió de que iban a expulsar a Maduro dentro de los seis meses y trató con varios esfuerzos, en última instancia, inconstitucionales, para lograr ese objetivo, como tratando de cortar retroactivamente el mandato de Maduro.
El mismo Henry Ramos Allup, titular de la Asamblea Nacional, admitió en una entrevista en febrero con el diario El Tiempo de Colombia que la constitución hace muy difícil el proceso del referéndum revocatorio.
“(La revocación) en sí es engorrosa. Es suficiente con sólo leer la Constitución para ver eso. Es una propuesta engañosa que parece muy atractiva, pero cuando se empieza a mirar a los detalles, se ve que es muy difícil de implementar”, dijo Ramos Allup.
Fue sólo después de haber agotado otros esfuerzos que la oposición finalmente solucionó sus diferencias y se asentó en iniciar el proceso para un referéndum revocatorio.
Esa demora resultó ser costosa para la oposición, ya que significaba que era imposible que el referéndum se realice este año.
Esto es significativo, ya que bajo la constitución venezolana si Maduro se encuentra en la oficina en el cuarto aniversario de su mandato de cuatro años – Enero 10, 2017 – su vicepresidente serviría el resto de su mandato de cinco años en el cargo en caso de que los votantes le revocan.
Este fue un hecho del cual la oposición era perfectamente consciente, ya que el referéndum revocatorio contra el difunto Hugo Chávez en 2004 duró aproximadamente ocho meses.
Si el proceso hubiera sido iniciado por la oposición en enero de 2016, tendría más probabilidades asegurar que el referéndum se produce en el año 2016.
Al examinar el voto revocatorio presidencial en 2004, un lapso de ocho meses pasó entre que la oposición presentó las firmas al final de noviembre de 2003, hasta que se celebre la votación a mediados de agosto de 2004. Chávez en última instancia, se mantuvo en el poder después de que el referéndum fue rechazado por un amplio margen.
A sabiendas de que los plazos eran ajustados, la oposición, a continuación, se precipitó a recoger firmas durante la primera fase.
Esa prisa se cree que es parcialmente responsable por el elevado número de firmas fraudulentas, el mismo que ahora han dado lugar a la suspensión de todo el proceso.
En última instancia, la incapacidad de cumplir con todos los requisitos del proceso de recuperación es un fracaso que descansa sobre los hombros de la oposición de derecha.